Кино ғо

2021 жылғы 30 қараша мен 4 желтоқсан аралығында Алматыда IX халықаралық «Бастау» студенттік және дебюттік фильмдер кинофестивалі өтеді.

Фестивальдің негізгі мақсаты – Еуропа мен Азияның жас кинематографистері арасында ынтымақтастық орнату, олардың жұмыстарын қолдау және ілгерілету, түрлі жанрдағы кинофильмдерді жасауға деген қызығушылықты арттыру.

«Бастаудың» конкурстық бағдарламасы 3 бөлімнен тұрады: толықметраж фильмдер байқауы – Bastau DEBUTS, қысқаметраж фильмдер байқауы – Bastau SHORTS және деректі фильмдер байқауы – Bastau DOCS.

BASTAU DEBUTS байқауына 10 фильм қатысады:

1. «Астероид» режиссер Мехди Хосейнванд Аалипур, Иран.
2. «Соседи» режиссер Мано Халил, Швейцария.
3. «Бара бара» режиссер Гаурав Мадан, Үндістан.
4. «200 метров» режиссер Амин Найфех Палестина, Иордания, Катар, Италия, Швеция.
5. «Потанцуй со мной» режиссер Никандр Федоров, Якутия.
6. «Кто спит в серебристо-сером» режиссер Ляо Зихао, Қытай.
7. «Белый кит» режиссер Татьяна Федоровская, Ресей.
8. «Haildriver» режиссер Музамер Рахман, Малайзия.
9. «Супернова» режиссер Бартош Крухлик, Польша.
10. «Отау» режиссер Әлішер Жәдігеров, Қазақстан

BASTAU SHORTS қысқаметраж фильмдер байқауына 25 көркем және 16 анимациялық фильм қатысады. Bastau DOCS халықаралық деректі кино байқауында 7 толықметрлі және 10 қысқаметраж фильмдер ұсынылған.

Фестиваль Дәурен Қамшыбаевтың байқаудан тыс көрсетілетін дебюттік картинасы – «Зере» фильмінің ұлттық премьерасымен ашылады. Бұған дейін бұл фильм тек Бразилиядағы São Paulo International Film Festival халықаралық кинофестиваліне қатысқан. Картинада басты рөлдерде танымал жұлдыздар Берік Айтжанов, Мұрат Бисенбин, Адина Бажан және Ольга Ландина ойнайды.

Сондай-ақ, конкурстан тыс Айжан Қасымбектің «От» картинасы көрсетіледі. Фильмнің әлемдік премьерасы жақында ғана Пусандағы (Оңтүстік Корея) халықаралық кинофестивальде өтті. Сонымен қатар, биыл фильм Германиядағы Film Festival Cottbus және Сингапурдағы Singapore International Film Festival кинофестивальдеріне қатысты. Ал басты рөлді сомдаған Төлепберген Байсақалов Сочидегі X Russian British Sochi international film festival & Awards 2021 кинофестивалінде және Лос-Анджелестегі Asian World Film Festival кинофестивалінде екі бірдей марапатты жеңіп алды.

Сонымен қатар, байқаудан тыс Әділхан Ержановтың «Оңбағандар» атты жаңа фильмі және Александр Каменскийдің «Еуразия патшайымдары» деректі лентасы көрсетіледі.

Фестивальдің жеке секциялары – BASTAU FOCUS-та Ауғанстаннан 3 фильм ұсынылған. Олар режиссер Рамин Расулидің «Прошлой ночью собаки не спали» (Inter religions Award МКФ Фаджр 2021 «Үздік фильмі») картинасы, Граназ Муссавидің «Когда воют гранаты» (APSA-да «Үздің жастар фильмі» номинациясы) және Навида Махмудидің «Утонуть в святой воде» (Пусан ХКФ 2020 «ОКНО В АЗИАТСКОЕ КИНО» бағдарламасында Ким Джи Сок жүлдесін жеңген) фильмдері.

AROUND THE WORLD секциясында ірі халықаралық кинофестивальдердің жүлдегерлері – Сергей Лозницаның «Бабий яр. Контекст» деректі фильмі, Виктор Косаковскийдің «Гундасы» және Татьяна Федоровскаяның «Мамины шпильки» фильмдері көрсетіледі.

BASTAU CENTRAL ASIA-да Орталық Азияның 5 жаңа фильмі ұсынылды. Қырғызстаннан екі картина – Эмиль Атагелдиевтің «Озеро» фильмі және Дастан Жапарулу мен Бақыт Мұқулдың «Эденге жолы», Өзбекстаннан 2 фильм – Рашид Маликовтың «Неволясы» және Мансур Абдухаликовтың «Теңіз» атты фильмі және Тәжікстаннан Руми Шоазимовтың «Провинциальные мечтатели» атты жұмысы көрсетіледі.

Фестивальді ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің, Алматы қаласы әкімдігінің, Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының, Тұран Университетінің, Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының және Ш.Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясының қолдауымен «Tanaris Production» кинокомпаниясы ұйымдастырады.

Ашылу салтанаты 30 қараша күні Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театрында өтеді. Фестивальдің негізгі алаңы – Chaplin Cinemas кинотеатрлар желісі.

«Бастау» IX Халықаралық студенттік және дебюттік фильмдер кинофестивалінің кестесін –  https://bastauiff.com/  сайтынан көре аласыздар.

Алматыда «Соңғы үкім» фильмінің түсірілімі басталды. Фильм қазақтың көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері және саяси публицист Ахмет Байтұрсыновтың 150 жылдығына арналған.

Түсірілім тобын Ерлан Нұрмұхамбетов пен Ерген Тоқмурзин басқарады. Нұрмұхамбетов «Жаңғақ тал» фильмі үшін Пусан халықаралық кинофестивалі (Оңтүстік Корея) «Жаңа ағымдар» секциясының гран-при иегері. Режиссердің «Уақыт жолдары» деген соңғы картинасы биыл Францияда прокатқа шықты. Оның серіктесі Ерген Тоқмурзин көптеген деректі фильмдердің қоюшы режиссері болған.

Картинаның сюжеті Ахмет Байтұрсыновтың өмірінің барлық кезеңін қамтиды. Басты рөлде – Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Азамат Сатыбалды. Сондай-ақ картинаға Назгүл Қарабалина, Александр Багрянцев және Ерлан Кәрібаев түседі.

Түсірілімнің негізгі локациялары – Алматы қаласында және Шығыс Қазақстан облысында. Қоюшы оператор – Марс Омаров. Бас продюсер – Дастан Атығаев. Сценарий авторы – Ғалым Доскен.

Жаңа жылға дейін авторлар 14 ауысымды түсіруді жоспарлап отыр. Фильмнің негізгі бөлігі келесі жылы түсіріледі.

Картина ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысы бойынша Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының қолдауымен шығарылуда. Өндірісімен «Folklore media» компаниясы айналысады.

Режиссер Әділхан Ержановтың «Сары мысық» фильмі Қазақстан атынан «Оскар» жүлдесінің «Шетелдік үздік фильм» номинациясына ұсынылды. Кинотуындыны Short Brothers (Қазақстан), Ш. Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясы және Arizona Productions (Франция) қомпанияларының қатысуымен Zerde Films (Қазақстан) компаниясы түсірді. 

Фильмді Бонни мен Клайд хикаясының қазақстандық интерпретациясы деуге болады. Кермек есімді жас жігіт түрмеде жазасын өтеп, қылмыстық топ иемденіп, өзінің қатал заңдарын орнатқан туған қаласына оралады. Жігіттің ғашығы Ева, қылмыскерлердің ықпалынан теріс жолға түскен, Кермек өзі де қылмысқа белшесінен батады. Бірақ ол сүйген қызымен бірге еркіндікке қол жеткізіп, кинотеатр салу туралы арманын тастамайды. Ол қалай да арманына қол жеткізуге бел байлайды…

«Сары мысық» – Әділхан Ержановтың тоғызыншы толықметражды көркем фильмі. Түсірілім жұмыстары былтыр Алматы облысында өтті. Фильмнің Бас продюсерлері: Әсел Сәдуақасова, Қанат Битеміров және Ербол Тойбаев.

Фильмнің әлемдік түсаукесері 77-ші Халықаралық Венеция кинофестивалі шеңберінде өтті. Сондай-ақ кинотуынды Ресейдің «Ника» жүлдесінің номинациясына және Asian Film Awards жүлдесінің «Үздік режиссер», «Үздік оператор» және «Үздік суретші» үш бірдей номинациясына ұсынылған болатын. 

Осы уақыт аралығында аталған фильм Қытайда өткен «Жібек жолы» халықаралық кинофестивалінде «Ерекше сценарий» жүлдесімен, Батумиде және Стокгольмде өткен Hope International Film Festival фестивалінде «Үздік режиссер» жүлдесімен, «Мәскеулік тұсаукесер» кинофестивалінде киносыншылардың жүлдесімен, Verona International Film Festival және Brugge International Film Festival кинофестивалдерінде «Үздік көркем фильм» жүлдесімен марапатталған болатын. 

Фильмнің сценарий авторлары Әділхан Ержанов пен Инна Смаилова. Продюсерлік міндетті режиссердің тұрақты әріптестері Серік Әбішев пен Ольга Хлащева атқарды. Картинаның ко-продюсері француз маманы Гийом де Сиель. Фильмнің операторы осыған дейін Әділхан Ержановтың «Үкілі кәмшат» және «Атбайдың шайқасы» фильмдерін таспалаған – Еркінбек Пітірәлиев. Қоюшы суретші – Ермек Өтегенов, музыкасын Алим Заиров және Иван Синцов жазды. Фильмге Азамат Нығманов, Камилла Нұғыманова, Санжар Мади және т.б. түсті. 

«Оскар» жүлдесінің салтанатты марапаттау рәсімі Лос-Анджелесте 2022 жылы 27 наурызда өтеді.

Алматыда «Жамбыл. Жаңа дәуір» фильмінің түсірілімі басталды. Картина ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысы бойынша Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының қолдауымен шығады. Бұл туралы Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығы хабарлайды.

Фильм ақын, жыршы Жамбыл Жабаевтың туғанына 175 жыл толуына орайластырылған. Түсірілім тобын режиссер Жандос Құсайынов басқарады. Ол осыған дейін «Әли» және «Шабдалы» көркем фильмдерін, сондай-ақ «Жақсы адам», «Көке» сериалдарын түсірген.

Сюжетте ақынның кеңестік идеологияға қарсы шығуы сөз болады. Фильмде Жамбылдың өміріне әсер еткен айтулы оқиғалар қамтылады: ақындар слеті, ақын өлеңдерінің газет-журналдарда  жариялануы, Иосиф Гильманның Мәскеуден келуі, Жабаевтың Ораз Жандосовпен, Бауыржан Момышұлымен және дәуірдің басқа да көрнекті қайраткерлерімен кездесуі көрсетіледі.

Басты рөлде Қазақстанның Халық әртісі Досжан Жанботаев ойнайды. Сондай-ақ түсірілімге ҚР Халық әртісі Досхан Жолжақсынов, ҚР еңбек сіңірген әртістері Ерік Жолжақсынов пен Бекболат Тілеухан, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Нұркен Өтеулов, актерлер Асан Мәжит, Қажымұқан Қалымбет және Ержан Нұрымбет қатысады.

Негізгі локациялар – Алматы және Алматы облысы. Қоюшы операторы – Еркінбек Птыралиев («Бой Атбая», «Желтая кошка»). Биылғы түсірілім 32 ауысымға созылады. Фильмнің негізгі және ауқымды көріністері келесі жылы түсіріледі.

Картинаны түсірумен «Мәдениет және шығармашылық бастамаларды қолдау» Қоғамдық Қоры айналысуда. Авторлар аты аңызға айналған Жамбыл Жабаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы бірегей фильм қазақстандықтарға ғана емес, шетелдік көрермендерге де қызықты болады деген үмітте.

Естеріңізге сала кетейік, бұл Жамбыл туралы алғашқы көркем фильм емес. 1952 жылы режиссер Ефим Дзиган «Қазақфильм» студиясында басты рөлді Шәкен Кенжетайұлы Айманов сомдаған «Жамбыл» картинасын түсірген.  1996 жылы «Қазақфильм» киностудиясы «Жамбылдың жастық шағы» фильмін ұсынды. Қанымбек (Кано) Қасымбеков түсірген картинада басты кейіпкерді Мұхамеджан Тазабеков сомдады.

Қазақстан және Өзбекстан аниматорлары бірігіп Орталық Азия халықтарының фольклорында кездесетін танымал кейіпкер Ходжа Насреддин, немесе Қожанасыр туралы анимациялық картина жасамақшы. Жобаны ресейлік Тимур Бекмамбетов басқаратын «Базелевс» кинокомпаниясы іске асырады.

1 қазанда Ташкенттегі «Жібек жолының інжу-маржаны» халықаралық кинофестивалі аясында «Ш. Айманов атындағы «Қазақфильм» АҚ, «Базелевс» компаниясы мен Өзбекстан ұлттық кинематография агенттігі арасында келісімге қол қойылды. Аталған іс-шара Ресей мен Орталық Азия елдерінің бірлескен өндірісіне арналған басқосу барысында өтті.

Келісім құжатына «Қазақфильм» киностудиясының вице-президенті Айдархан Әділбаев, «Базелевс» компаниясының бас продюсері Тимур Бекмамбетов және Өзбекстан Республикасы Кинематография агенттігінің бас директоры Фирдавс Абдухаликов қол қойды.

Келісім бойынша, Тимур Бекмамбетовтің жаңа анимациялық жобасы аңызға айналған Шығыс кейіпкері Қожанасырдың шытырман оқиғалары Қазақстан мен Өзбекстанда өтеді. Сондай-ақ, Тимур Бекмамбетовтың «Базелевс» кинокомпаниясы «Қазақфильм» киностудиясымен және Өзбекстан Ұлттық кинематография агенттігімен бірлесіп Қазақстан мен Өзбекстанда анимация мектептерін ашады.

– Орта Азия елдерінде Қожанасырды қатты құрметтейді әрі жақсы көреді және оның туған жері осында деп есептеледі. Біз KION-мен бірге ертегілер мен тәмсілдердің сүйікті кейіпкерінің шытырман оқиғалары туралы анимациялық фильмді оның отаны Шығыс пен Орталық Азияда түсіретінімізге қуаныштымыз. Сонымен қатар бұл жобада бізге жергілікті суретшілер анимация жасауға көмектеседі, – деп, пікірін білдірді Тимур Бекмамбетов.

Анимациялық картина жылдың басында Мәскеуде тұсауы кесілген Бекмамбетовтың қуыршақтар қойылымының сюжетінің желісімен түсіріледі.

Болат Қалымбетовтың «Мұқағали» байопигі 21 қазанда прокатқа шығады. Фильмнің өндірісімен «Қазақфильм» киностудиясы айналысты.

Көркем картинаға М. Мақатаевтың өмірінің соңғы жылдары арқау болған. Сюжетте Қазақ КСР Жазушылар Одағы кезекті жиналыста ақынның тағдырын шешкен сәті көрсетіледі.

Басты рөлдерде Асланбек Жанбалаев, Толғанай Бейсембаева, Азиза Рысбаева, Бақытжан Қажымұқан, Раушан Мажитова, Бауыржан Қаптағай ойнайды.

Режиссердің айтуынша бұл фильмнің идеясы 15 жыл көкейінде жүрген. Туындының түсірілімі 2019 жылы басталып, 2020 жылы аяқталды. Түсірілім жұмыстары Өскемен, Алматы және Санкт-Петербург қалаларында өтті.